POWIEDZ STANOWCZO „NIE” !

Asertywność, swego czasu to było bardzo modne słowo. Ludzie wydawali nawet spore pieniądze, aby chodzić na kursy z asertywności u rozmaitych mniej lub bardziej wiarygodnych trenerów doskonalenia samego siebie. Większość wydała pieniądze i pomimo odbycia całego szkolenia niestała się ani asertywna ani nawet nie zmieniła swego życia. Czy zatem asertywna postawa w naszym świecie jest w ogóle możliwa skoro cała popkultura oparta jest na nieustannym nagabywaniu i przymuszaniu jednych do spełniania woli innych? Czy naprawdę można mówić „nie” i mieć przyjaciół a nawet być lubianym? Czy to możliwe? Albo odwracając pytanie: jak daleko można pozwolić sobie na akceptowanie cudzej woli i cudzych oczekiwań, aby nie stać się emocjonalnym a nawet fizycznym niewolnikiem innych?

Kiedy jesteśmy dziećmi rodzice i inni dorośli bliscy powtarzają nam w kółko „bądź grzeczny” „słuchaj starszych” „nie odzywaj się niepytany” „rób co ci każę”.. itd., itp. Ktoś powie, że przecież dzieci trzeba uczyć norm społecznych i dobrego zachowania ale czy „dobrym zachowaniem” można nazwać przyczynek do emocjonalno-społecznego niewolnictwa, bo właśnie to oznaczają powyższe nakazy i zakazy wbijane do głowy już w bardzo wczesnym okresie naszego życia, które sugerują, że my sami jesteśmy zbyt głupi aby podjąć właściwe dla nas samych decyzje, że nie możemy się nawet odezwać w obliczu tych, którzy z jakiegoś mętnego powodu uważają się za mądrzejszych od nas a nawet, że mamy robić to, czy tamto, jeśli ten ktoś nam to każe, ponieważ to jego wola a nie nasza, lub nasze dobro, jest w danym momencie ważne. Czy na takim fundamencie może w ogóle wyrosnąć osoba asertywna? Szczerze mówiąc... będzie bardzo trudno, ponieważ aby być asertywnym trzeba być też świadomym własnej wartości oraz własnych praw jako człowiek. Ktoś powie być może, że najbardziej asertywni są egoiści, ponieważ im nie przychodzi zbyt trudno odmawianie innym jeżeli nie widzą w tym żadnej korzyści dla siebie. Jednak postawa asertywna to nie to samo co egoistyczna czy narcystyczna.

Wyobraź sobie taką sytuację: pracujesz w biurze, w twoim dziale jest, załóżmy, 12 pracowników razem z tobą i każde z nich wykonuje bardzo podobną pracę jak ty, pewnego dnia ktoś prosi cię o przysługę w wyręczeniu go z jakiegoś służbowego zadania, bo musi pilnie zrobić coś innego, ważniejszego dla tamtej osoby, przychodzi więc do ciebie, wiedząc, że jesteś uprzejmą osobą chętną do pomocy innym w potrzebie, a ty oczywiście przystajesz na tę prośbę pomimo, iż masz mnóstwo swoich obowiązków. Wywiązanie się z obietnicy kosztowało cię nieco wysiłku, ale ostatecznie było ci bardzo miło, że mogłeś pomóc koledze w nagłej sytuacji.., jednak już następnego miesiąca ten sam osobnik przychodzi do ciebie z taka samą prośbą jak poprzednio podając jakiś nowy nagły powód, i ty znów się zgadzasz! Co więcej oprócz tamtego „kolegi” przychodzi jeszcze kilku innych i też proszą cię o zrobienie tego czy tamtego, bo oni również nie mogą z ważnych przyczyn wywiązać się ze swych zadań. I ty znów zgadzasz się także i na to chociaż wiesz, że tym samym ryzykujesz niemożność wywiązania się z własnych obowiązków, ale przystajesz na prośby, bo chcesz być koleżeński i mieć dobrą opinię pośród tych ludzi... Mija jeden miesiąc, drugi i kolejne a podobnych osób przybywa, każda czegoś od ciebie oczekuję, podchodzi cię podstępnie manipulując w taki sposób, żeby cię wziąć na litość albo na tak zwaną ambicję a ty ciągle się zgadzasz i ulegasz im, mimo iż instynktownie czujesz, że dzieje się coś złego,że jesteś wykorzystywany lecz nie umiesz odmówić, aż wreszcie uginasz się pod ciężarem obowiązków wziętych na siebie oraz presją innych, w końcu przychodzi ten moment, gdy pracodawca... wyrzuca cię z pracy, ponieważ notorycznie spóźniasz się ze swoimi zobowiązaniami i znów szok, odkrywasz, że ci wszyscy ludzie dla których chciałeś być miły i koleżeński nie kiwnęli nawet palcem w twojej obronie, nie powiedzieli jednego słowa, gdy zostałeś wyrzucony z pracy, bądź co bądź częściowo z ich winy ( częściowo, ponieważ pozostała część winy leży po twojej stronie, bo to ty zgodziłeś się wykonywać prace za kogoś kosztem swojej własnej )  jesteś zdruzgotany, poniżony, wykorzystany i czujesz się jak idiota, uświadamiając sobie, że mogłeś zapowiedz temu zdarzeniu zwyczajnie mówiąc „nie” w odpowiednim momencie. Mówienie „nie” służy ni mniej ni więcej do tego, aby odgrodzić nim strefę tego co jest chęcią pomocy od mrocznej strefy pasożytnictwa kosztem innych. Nie ma też zupełnie nic wspólnego z egoizmem lecz jest czymś, co można nazwać higieną emocjonalno-duchową przed egoistami i innymi pasożytniczymi jednostkami. Człowiek nieustannie wykorzystywany przez innych nie ma szans na realizowanie siebie we własnym życiu, na wewnętrzny rozwój, pielęgnowanie własnych talentów lub pasji; człowiek taki jest jak niewolnik zmuszany do pracy ponad siły bez godziwej zapłaty za swój wysiłek. Jeżeli chcesz stać się człowiekiem wolnym, w pełni stanowiącym o samym sobie i dającym sobie prawo do rozwoju, jedną z pierwszych rzeczy jaką musisz nauczyć się robić jest właśnie stanowcze mówienie „nie”, czyli bycie asertywnym. Bez tego niewiele osiągniesz na drodze ku odmianie swojego życia i samego siebie.

Często ludzie, którzy całe życie byli tłamszeni przez innych i nachalnie molestowani ich wolą nawet nie potrafią powiedzieć na głos słowa „nie” a jeśli nawet przejdzie im ono przez gardło, to brzmi tak cicho i mizernie, że kompletnie nikt nie zwraca na nie uwagi. Zatem musisz nauczyć się wypowiadać własną niezgodę na coś w taki sposób, aby było to słyszalne oraz było jednoznaczne i jasne. Jak to zrobić?

Jeśli jesteś osobą nieśmiałą, która rzadko otwiera usta w towarzystwie innych osób, a już na pewno nie po to, aby czemukolwiek się sprzeciwiać, to najpierw musisz nauczyć się opanować siłę własnego głosu, aż usłyszysz w nim pewność siebie i stanowcze „nie”. Wyznacz w kalendarzu odpowiednią ilość dni, które według ciebie wystarczą na codzienne ćwiczenia – załóżmy, że będzie to siedem dni. Każdego dnia o stałej porze w miejscu w którym możesz mieć ciszę i intymność poświęć 45-60 minut na poniższe proste ćwiczenia: Połóż się na plecach na podłodze z rękoma luźno wzdłuż tułowia, zamknij oczy i skup swoją uwagę na splocie słonecznym ( miejsce tuż poniżej mostka ), spróbuj się wyciszyć i odciąć od zewnętrznego świata, następnie zacznij wolno, wciągać powietrze nosem, usta zamknięte, aż wypełni się nim cała twoja klatka piersiowa wraz z przeponą. Następnie przytrzymaj przez chwilę powietrze lecz nie nazbyt długo, aby nie zakręciło ci się w głowie a potem uchylając usta wypuść je wolno, aż opróżnisz z niego przeponę. Powtarzaj to ćwiczenie około 20 razy za każdym razem wyobrażając sobie, że wciągając przez nos powietrze napełniasz całego siebie siłą i pewnością siebie a w chwili wydychania powietrza przez otwarte usta wyobrażaj sobie jak wraz z nim wychodzi z ciebie twoja nieśmiałość, brak pewności siebie i odwagi, słabość i wszystko inne od czego chcesz się w sobie uwolnić. Gdy zakończysz ćwiczenia z oddechem weź lusterko odpowiednio duże, abyś mógł widzieć całą swoją twarz i stań lub usiądź przed nim. Patrz w swoje oczy, następnie wyobraź sobie jakąś sytuacje w której zwykle nie potrafiłeś innym odmówić i kiedy już to zrobisz nie odwracając wzroku powiedz na głos „nie”. Nie przejmuj się jeśli na początku wypadnie to marnie lub głos uwięźnie ci w gardle. Po prostu zamknij wtedy oczy odetchnij głęboko raz czy dwa i powtórz ćwiczenie. Staraj się, aby twój głos za każdym razem brzmiał silniej i pewniej, i nie odwracaj od siebie wzroku. Patrz sobie w oczy przez cały czas. Sam określ ile razy każdego dnia potrzebujesz powtórzyć to ćwiczenie, aby nowa energia zaczęła się w tobie utrwalać. Po zakończeniu ćwiczeń znów kilka razy odetchnij aż do wypełnienia przepony i odpocznij.

Oprócz tych dwóch prostych ćwiczeń wyznacz sobie, na początek, dwa zadania do wykonania: Po pierwsze: W pierwszym tygodniu swoich ćwiczeń wpisz do swego kalendarza dwie rzeczy, które chciałbyś zrobić jedynie dla siebie niezależnie od tego, co mogłoby ci „wypaść”. To może być cokolwiek, nawet zupełnie błaha rzecz, ważne jest, abyś na pewno ją wykonał w określonym czasie jako priorytet, nawet gdyby od wieków niewidziana ciocia akurat poprosiła cię w tym monecie o wizytę „w bardzo pilnej sprawie” ty i tak wykonaj swój priorytet. Po drugie: zapisz w swoim kalendarzu lub na kartce godzinę o której będziesz wyłączał swoją komórkę, aby mieć czas wyłącznie dla siebie. 

Na początku to może wydawać ci się bardzo trudne do zrealizowania, ponieważ nasze czasy wymuszają całodobową osiągalność wdzierając się w coraz bardziej prywatne sfery życia człowieka, lecz jeśli nauczysz się wyłączać telefon choćby na kilka godzin na dobę, bardzo szybko przekonasz się, jak wiele zyskujesz czasu do wykorzystania przez samego siebie lub do spędzenia go z kimś naprawdę ci bliskim. Wykonuj te ćwiczenia tak długo, aż poczujesz się na tyle silny, żeby odmawiać w sytuacjach, kiedy nie chcesz czegoś zrobić, bo wiesz, że jest to wbrew tobie. I nie bój się lecz pamiętaj, że wielkie rzeczy zbudowane są z małych elementów dlatego idź krok za krokiem do wyznaczonych przez siebie celów a pewnego dnia staniesz się mistrzem dla siebie samego a kto wie, może też i dla innych ...  

Czego oczywiście serdecznie ci życzę.

R. C. Blackwood